नमस्कार मित्रांनो,

मित्रांनो, श्री स्वामी समर्थ, अश्विन महिन्यातील कृष्ण पक्षातील एकादशीला इंदिरा एकादशी म्हणून ओळखले जाते. ही एकादशी पितृ पक्षात येते, त्यामुळे तिचे महत्त्व अधिक वाढते. या दिवशी उपवास केल्याने पितरांच्या आत्म्यांना मोक्ष प्राप्त होतो असा उल्लेख हिंदू धर्मात आहे.

या एकादशीला भगवान विष्णूच्या रूप शालिग्रामची पूजा केली जाते. यावेळी इंदिरा एकादशी मंगळवार, 10 ऑक्टोबर रोजी ठेवण्यात येणार आहे. असे मानले जाते की या एकादशीचे व्रत केल्याने व्रत पाळणाऱ्याला स्वर्गप्राप्ती होते

आणि व्यक्ती जन्म-मृत्यूच्या बंधनातून मुक्त होते.इतर एकादशीप्रमाणे या व्रताचे धार्मिक विधीही दशमीपासून सुरू होतात. दशमीच्या दिवशी घरी पूजा करून दुपारी नदीत तर्पण विधी करावा.

श्राद्धाच्या तर्पण विधीनंतर, ब्राह्मणांनी मेजवानी आयोजित केली पाहिजे आणि नंतर स्वतः भोजन करावे. लक्षात ठेवा, दशमीला सूर्यास्तानंतर अन्न खाऊ नका. एकादशीच्या दिवशी सकाळी लवकर उठून व्रत व स्नान करावे.

एकादशीला श्राद्ध विधी करून ब्राह्मणांना अन्नदान करावे. यानंतर गाय, कावळा आणि कुत्र्यालाही अन्न द्यावे. व्रताच्या दुसऱ्या दिवशी म्हणजे द्वादशीला पूजा करून ब्राह्मणाला अन्नदान करावे व दान करावे.

यानंतर कुटुंबासमवेत रात्रीचे जेवण करा.हिंदू धर्मात एकादशी व्रताचा संबंध भगवान विष्णूशी आहे. इंदिरा एकादशीचे व्रत करणाऱ्या व्यक्तीला मृत्यूनंतर बैकुंठ धाममध्ये स्थान मिळते, असे मानले जाते.

यासोबत पितरांना मोक्ष प्राप्त होतो. पुराणानुसार, एकमेव इंदिरा एकादशीचे व्रत केल्यास माणसाला शतकानुशतके तपश्चर्या, कन्यादान आणि इतर पुण्यांचे समान फळ मिळते. त्यामुळे हे व्रत पाळणे अत्यंत विशेष मानले जाते.

या व्रताबद्दल असेही सांगितले जाते की हे व्रत करणार्‍या व्यक्तीच्या पूर्वजांना नरकापासून मुक्ती मिळते आणि मोक्ष मिळाल्यानंतर ते कायमचे स्वर्गात जातात.सत्ययुगात इंद्रसेन नावाचा राजा महिष्मती नगरीत राज्य करत होता.

त्याच्या आई-वडिलांचे निधन झाले होते. एके रात्री त्याने स्वप्नात पाहिले की त्याचे आईवडील नरकात जगत आहेत आणि त्यांना अपार वेदना होत आहेत. जेव्हा तो जागा झाला तेव्हा राजाला आपल्या पूर्वजांच्या दुरवस्थेची काळजी वाटली.

पितरांना यमाच्या छळातून मुक्त कसे करायचे याचा विचार त्यांनी केला. या प्रकरणाबाबत त्यांनी विद्वान ब्राह्मण आणि मंत्र्यांना बोलावून आपल्या स्वप्नाबद्दल सांगितले. ब्राह्मण म्हणाले, “हे राजा, जर तुम्ही तुमच्या पत्नीसह इंदिरा एकादशीचे व्रत केले तर तुमच्या पितरांची मुक्ती होईल.

या दिवशी शालिग्रामची पूजा करावी, तुळशी वगैरे अर्पण करावे, ब्राह्मणांना भोजन द्यावे व दक्षिणा द्यावी व त्यांचे आशीर्वाद घ्यावेत. याने तुझे आई-वडील स्वर्गात जातील.” राजाने ब्राह्मणांच्या सल्ल्यानुसार आपल्या पत्नीच्या विधीप्रमाणे इंदिरा एकादशीचे व्रत पाळले.

तो रात्री झोपला असताना, देवाने त्याला दर्शन दिले आणि म्हटले – “राजा, कारणामुळे तुमच्या व्रताचा प्रभाव, तुमच्या पूर्वजांचा उद्धार होईल. मोक्षप्राप्ती झाली.” तेव्हापासून इंदिरा एकादशीच्या उपवासाचे महत्त्व वाढले.

वंशजांच्या वाढीसाठी इंदिरा एकादशीला दुपारी पिंपळाच्या झाडाची पूजा करावी. परिक्रमा करा आणि नंतर संध्याकाळी पिंपळाच्या झाडाखाली दिवा लावा आणि पितृसूक्ताचे पठण करा,

असे म्हणतात की यामुळे संतती होण्यास कोणतीही अडचण येत नाही.गरिबीतून मुक्ती मिळवायची असेल तर इंदिरा एकादशीच्या दिवशी घरी विष्णु सहस्त्रनामाचा पाठ करा.

असे म्हटले जाते की यामुळे कुटुंबातील त्रास टाळता येतो. प्रॉपर्टीच्या कामात यश मिळेल.वैवाहिक जीवनात तणावाची परिस्थिती असेल, पती-पत्नीमध्ये भांडणे होत असतील तर इंदिरा एकादशीला मंदिरात पिवळे धान्य आणि फळे दान करा.

यामुळे वैवाहिक जीवनात आनंद परत येईल.इंदिरा एकादशीला सूर्यास्ताच्या वेळी तुळशीसमोर तुपाचा दिवा लावावा आणि ओम वासुदेवाय नमः या मंत्राचा जप करताना तुळशीची 11 प्रदक्षिणा करावी.

असे मानले जाते की यामुळे सौभाग्य वाढते. घरात सुख-शांतीचे वातावरण असते. गायीला हिरवा चारा आणि गूळ चना डाळ द्या व तिचे दर्शन घेऊन प्रार्थना करून घरी या.

दररोज अशी माहिती पोस्ट मिळविण्यासाठी आमच्या फेसबुक पेजला लाईक करा.